Vücudumuz birçok faydalı ve zararlı organizmaya ev sahipliği yapar. Vajina da bu organizmaların bulunduğu bölgelerden yalnızca biridir. Bazen, vajina florası bozulur ve mantar enfeksiyonu ortaya çıkabilir. Mantar enfeksiyonu ciddi kaşıntıya, tahrişe ve vajinal akıntıya sebep olabilir. Tedavi edilmediği sürece bu semptomlar görülmeye devam eder ve hayat kalitesini epey düşürebilir. Bazı durumlarda vajinal mantar enfeksiyonları kronikleşir ve tedavi edilmesi zorlaşabilir.
Vajinal Mantar Nedir?
Vajina birden fazla organizmaya ev sahipliği yapar. Candida mantarı da (Candida Albicans) bu organizmalardan biridir. Herhangi bir nedenden ötürü vajina florası dengesi bozulduğunda Candida mantarı sayısı artar ve vajinal mantar enfeksiyonuna sebep olur. Vajinal mantar kızarıklık, tahriş, kaşınma ve akıntı gibi semptomlara neden olan bir çeşit maya enfeksiyonudur. Kadınların büyük çoğunluğu hayatlarında en az 1 defa vajinal mantar enfeksiyonu geçirirler.
Candida mantarının birden fazla türü bulunur. Diğer mantar türleri, vajinal mantar enfeksiyonlarına sebep olabilir. Ancak Candida Albicans yaygın olarak görülür. Bu türler, istila etmeye meyillidir ve ilk fırsatta yayılarak enfeksiyonlara neden olurlar.
Vajinal mantar oldukça yaygındır. Kadınların yaklaşık olarak %75’i hayatlarında en az bir defa vajinal mantar enfeksiyonu geçirir. Mantar enfeksiyonu geçiren kadınların yaklaşık %45’inde ise bu durum iki veya daha fazla yaşanır. Bazen, vajinal mantar kronikleşerek daha komplike bir durum ortaya çıkabilir. Yılda 4 veya daha fazla defa vajinal mantar enfeksiyonu geçiren kadınlarda, enfeksiyon kronikleşmiş sayılır. Bu duruma kronik mantar enfeksiyonu denir. Tedavisi sıradan enfeksiyon tedavilerine oranla daha karmaşık ve uzundur.
Mantar enfeksiyonu ciddi sağlık sorunlarına yol açmayabilir. Ancak, acilen tedavi edilmesi gerekir. Vajinal mantarı olan kadınların çoğu, gündelik yaşamlarında oldukça rahatsızdır. Kaşıntı, kızarıklık tahriş ve vajinal akıntı gibi semptomlar günlük yaşantıyı etkileyebilir. Hatta bazı kadınlar oturmak ve yürümek gibi sıradan işleri yaparken dahi rahatsızlık hissedebilir.
Vajinada Mantar Neden Oluşur?
Vajinal mantara sebep olan şey çoğu zaman bağışıklık sisteminin zayıflaması ve vajinal flora dengesinin bozulmasıdır. Diyabet gibi bazı sistemik hastalıklar, gebelik, kanser, aşırı alkol kullanımı veya vajinal duş gibi hijyen ürünleri maya enfeksiyonu oluşmasına neden olabilen en yaygın durumlardır.
Düzenli cinsel ilişkiye girmek, maya enfeksiyonu riskini artırabilir ancak vajinal mantar cinsel yolla bulaşan bir hastalık değildir. Tipik olarak maya enfeksiyonuna neden olan mantar zaten vajinada bulunur. Bağışıklık sistemini zayıflatan diyabet ve gebelik gibi durumlar veya aşırı antibiyotik kullanımı, alkol tüketimi ve düzensiz antibiyotik alımı özel bölgede mantar oluşumuna neden olabilir.
Bağışıklık Sistemi
Bağışıklık sistemini zayıflatan sistemik hastalıklar veya durumlar, candida mantarının çoğalmasına ve vajinal mantar enfeksiyonuna yol açabilir. Özellikle diyabet, kanser gibi immun sistem üzerinde negatif etkileri bulunan hastalıklar, mantar enfeksiyonları için uygun koşulları sağlayabilirler. Bağışıklık sistemin düşmesi veya zayıflaması tüm vücudu enfeksiyonlara ve hastalıklara karşı daha savunmasız hale getirir. Bağışıklık sistemini baskılayan bir durum olması, candida mantarının bağırsak, vajina gibi bölgelerde çoğalarak sayısının artmasına neden olur ve böylece vajinal mantar enfeksiyonu oluşur.
Bazı durumlar bağışıklık sistemini zayıflatarak vajinal mantara sebep olabilir.:
- Kortizon içeren bazı ilaçlar
- Alerji tedavileri
- Hormon tedavileri
- Kanser
- Diyabet
Antibiyotik Kullanımı
Vücudun hemen her bölgesinde zararlı ve yararlı bazı organizmalar bulunur. Aşırı ve düzensiz antibiyotik kullanımı, flora dengesini bozarak vajinal mantar enfeksiyonu gelişmesine sebep olabilir. Antibiyotikler yararlı organizmaları öldürdüğünde onların yerine candida mantarı çoğalır ve mantar enfeksiyonu oluşur. Aynı şekilde alkol kullanımı da vajinal mantar oluşumunu tetikler. Aşırı alkol kullanımı, mantarların üremesi ve çoğalması için uygun şartları yaratarak enfeksiyona sebep olabilir.
Vajinal Hijyen Ürünleri
Vajinal duş, bazı yağlar veya benzeri ürünler, vajinanın tahriş olarak bu bölgenin enfeksiyonlara daha yatkın hale gelmesine ve vajinal mantar enfeksiyonuna neden olabilir. Hijyen ürünleri ve yağlar gibi diğer şeyler, vajinal floranın dengesini bozabilir. Böylece candida mantarının çoğalması için fırsat yaratabilir.
Vajina kendisini temizleyebilir. Normal şartlar altında vajinanın dışarıdan müdahale ile temizlenmesine gerek yoktur. Kullanılan hijyen ürünleri floranın dengesini bozmak ve tahrişe neden olmak suretiyle vajinal mantar enfeksiyonları için uygun koşulları yaratabilir. Bu nedenle doktora danışmadan herhangi bir ürün kullanılmamalıdır.
Yanlış Kıyafet Tercihi
Taytlar ve bazı dar iç çamaşırları genital bölgede tahrişe neden olarak burada vajinal mantar enfeksiyonun gelişmesine sebep olabilir. Kıyafet seçiminde hava alan pamuklu ve dar olmayan kıyafetlerin seçilmesine özen gösterilmelidir.
Gebelik
Gebelik, vajinal mantar enfeksiyonunun yaygın olarak görüldüğü bir dönemdir. Sağlıklı bir kadın gebe kaldığında vajinal mantar enfeksiyonu geçirme olasılığı yaklaşık olarak 15 kat artar. Buna neden olan şey değişen hormonlar veya vajinal flora dengesi olabilir. Vajinal mantar bebeğe zarar vermez.
Genital Bölgede Mantar Belirtileri
Genital mantar kızarıklık, tahriş, yanma ve vajinal akıntı gibi belirtiler gösterir. Özellikle süt kesiği gibi görünen, peynir benzeri beyaz kokusuz akıntı, vajinal mantar enfeksiyonu için en tipik belirti olarak sayılır. Vajina mantarı tahriş olmuş, şişmiş ve kızarmış bir dış genital bölge şeklinde gözükür. Buna ek olarak beyaz, peynirimsi bir akıntı da görülebilir.
Bazı vajinal mantar belirtileri şunlar olabilir:
- Vajina ve vulvada kaşıntı: Vajinada ve dış çevresindeki kaşıntı vajinal mantarın en yaygın belirtisidir. Kaşıntı ile birlikte şişlik, kızarıklık ve tahriş de görülebilir. Bazen kaşıntı rahatsız edici derecelerde olabilir.
- Vulva ve vajinada tahriş, şişlik: Vajinal mantar genital bölgede tahrişe şişliğe neden olabilir Çoğu zaman bu durum kaşıntı gibi semptomları artırır. Tahriş küçük yaralanmalara sebep olursa enfeksiyon kötüleşebilir.
- Cinsel birleşmede ve idrara çıkarken yanma: Mantar enfeksiyonun en yaygın belirtilerinden biri yanma hissidir. Maya enfeksiyonu olan kadınların çoğu idrara çıkarken bir yanma hissi ile karşılaştığını söyler. İdrarın vulvaya temas etmesi yanma hissini güçlendirebilir. Daha az yaygın olarak cinsel birleşme sırasında ağrı ve yanma hissi de oluşabilir.
Vajinal Mantar Tedavisi
Vajinal mantar tedavisi, mantar enfeksiyonunun şiddetine göre yapılır. Mantar enfeksiyonları için oral ve topikal yolla uygulanan tabletler, merhemler veya fitil gibi antifungal ilaçlar içeren tedavi seçenekleri mevcuttur. Tedavinin amacı mantarı uzaklaştırmak ve semptomları hafifletmektir.
Vajinal mantar tedavileri basit vakalarda kısa süreli ilaç kullanımı ile tedavi edilebilir. Ancak tekrarlayan mantar enfeksiyonu olan kadınlarda tedavi süresi uzar. Böyle bir durumda genellikle mantar enfeksiyonuna neden olan sistemik bir hastalık söz konusudur. Bu nedenle doktor tedavi sürecinde ek tetkikler isteyebilir yahut kadının eşi için de muayene gerekli olabilir.
Tedavi sürecinde yalnızca ilaç kullanımı yeterli olmaz. Hasta, bununla birlikte bazı yaşam şekli değişiklikleri de yapmalıdır. Vajinanın temiz tutulması, bir diyet programının uygulanması veya aşırı alkol tüketiminden uzak durulması gibi yaşam şekli değişiklikleri, mantar tedavisini olumlu yönde etkiler.
Hangi İlaçlar Kullanılır?
Çoğu kadın, “vajinal mantar için hangi ilaçlar kullanılır?” diye merak eder ya da çeşitli ev tedavileri ve çözümleri arar. Vajinada mantar tedavisinde antifungal ilaçlar kullanılır. Bu ilaçlar oral yolla alınan tabletler, deriye uygulanan merhemler ya da fitil olabilir. Ancak doktora danışmadan kullanılacak herhangi bir ilaç veya uygulanacak tedavi, durumu daha da kötüleştirebilir. Mantar enfeksiyonu altında yatan başka bir sorun varsa, ev tedavileri bu sorunun görmezden gelinmesine yol açarak vajinal mantarın kronikleşmesine neden olabilir.
Tekrarlayan Vajinal Mantar Tedavisi
Kadınların küçük bir kısmı için vajinal mantar enfeksiyonu tekrarlayıcı olabilir.
Başlangıçta kısa süreli tedaviler uygulanabilir. Ancak tedavi sonrası 2 aylık süreçte tekrar vajinal mantar enfeksiyonu gelişen kadınlar için daha uzun süreli ve komplike tedaviler uygulanabilir. Tekrarlayan vajinal mantar enfeksiyonları altında çoğu zaman diyabet gibi başka bir sistemik rahatsızlık bulunur. Kontrolsüz kan şekeri, hormonların daha düzensiz olmasına veya bağışıklık sisteminin zayıflamasına neden olabilir. Bu durumda mantar enfeksiyonu kronik hale gelebilir. Nadiren, mantar enfeksiyonu olan kadınların eşlerinde de bu durum görülebilir. Bu nedenle tedaviye eş de dahil edilebilir.
Vajinada Mantar Oluşmaması İçin Dikkat Edilmesi Gerekenler
Yaşam şekli değişikleri ve birkaç konuda daha dikkatli olmak vajinal mantarı önlemek için yardımcı olabilir.
- Aşırı ve düzensiz antibiyotik kullanımından kaçınmak mantar enfeksiyonlarını önlemek için son derece önemlidir. Düzensiz antibiyotik kullanımı faydalı mikroorganizmaları öldürerek mantarların üremesi için zemin hazırlar. Antibiyotikler yalnızca doktor tavsiyesi ve gözetimi ile kullanılmalıdır.
- Vajinal duş veya diğer hijyen ürünlerinden kaçınmak mantar enfeksiyonlarını önleyebilir. Vajina kendini temizleyebilen bir organdır. Farklı hijyen ürünleri kullanmak, vajina florasının dengesini bozarak mantarların çoğalmasına neden olabilir. Tahriş edici hijyen ürünleri kullanmak da vajinal mantar oluşumu için uygun koşulları yaratabilir. Vajinal mantarı engellemek için doktorun tavsiye ettiği temizlik ürünlerini kullanmak, faydalı olabilir.
- Yüksek ve düzensiz kan şekeri mantar enfeksiyonuna neden olabilir. Bu nedenle diyabet hastası olan kadınların vajinal mantar enfeksiyonunu önlemek için kan şekerlerini kontrol altında tutmaları gerekir.
- Ped ve iç çamaşırları sıklıkla değiştirilmelidir. Bölgenin daha temiz olmasını sağlamak, herhangi bir enfeksiyona karşı alınabilecek en iyi önlemlerden bir tanesidir.
- Genital bölge temiz ve kuru olmalıdır. Nemli bir genital bölge enfeksiyonlara, bakterilere ve mantarlara açık hale gelebilir.
- İç çamaşırı ve spor kıyafetleri tercih edilirken daha bol ve tercihen pamuklu ürünler seçilmelidir. Naylon gibi terleten veya sıkan dar ürünlerden kaçınılmalıdır. Dar kıyafetler başka sağlık problemlerine de sebep olabilir.
- Havuz veya plaj gibi ortamlarda ıslak mayonun hemen değiştirilmesi vajinanın kuru kalmasına ve mantar enfeksiyonunun engellenmesine yardım edebilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Gebelikte Vajinal Mantar Gebeliğe Zarar Verir Mi?
Hamile kadınların vajinal mantar enfeksiyonuna yakalanma riskleri çok daha yüksektir ve bu doğal olarak karşılanır. Gebelikte vajinal mantar gebeliğe zarar vermez. Yalnızca anne kaşıntı ve yanma gibi semptomlardan dolayı rahatsızlık hissedebilir.
Gebelikte Vajinal Mantar Bebeğe Zarar Verir Mi?
Gebelikte vajinal mantar bebeğe zarar vermez, yalnızca annenin semptomlardan dolayı rahatsız olmasına neden olur. Ancak eğer doğumdan önce vajinal mantar tedavi edilmemişse bebeğe pamukçuk bulaşabilir.
Vajinal Mantarı Tetikleyen Yiyecekler Nelerdir?
Sürekli işlenmiş gıdalar tüketmek, yüksek oranda şeker içeren gıdalar ile beslenmek vajinal mantarı tetikleyebilir. Beslenme şekli tek başına bir etken değildir ancak tüketilen yiyecekler candida mantarının çoğalması için uygun şartları yaratabilir.
Vajinal Mantar İlaçsız Geçer Mi?
Vajinal mantar kendiliğinden ve ilaçsız geçebilir. Ancak bunun için kişinin bağışıklık sisteminin güçlü olması veya mantar enfeksiyonuna neden olan durumun ortadan kalkması gerekir. Vajinal mantar şüphesi taşıyan kadınların bir uzmana başvurması şiddetle tavsiye edilir.
Vajinada Mantar Varken Cinsel İlişkiye Girilir Mi?
Vajinal mantarın cinsel yollar ile bulaşması beklenmez. Ancak bazı kadınlar vajinal mantar nedeni ile cinsel ilişki sırasında ağrı ve yanma hissi ile karşılaşabilirler. Vajina ve vulvadaki çatlaklar ve şişlikler cinsel ilişkiyi zorlaştırabilir.
Vajinal Mantar Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Vajinal mantar tedavisi kolay bir sağlık sorunudur. Tedavi edilmediğinde, yayılım gösterebilir veya kronikleşirse kalıcı hale gelebilir. Bu nedenle vakit geçmeden tedavisinin yapılması gerekir.
Vajinal Mantar Kaşıntısına Ne İyi Gelir?
Vajinal mantar için ev tedavileri önerilmez. Özellikle vajinal kaşıntı gibi semptomların giderilmesi için doktorun önerdiği ilaçları kullanmak gerekir. Bular antifungal kremler, tabletler veya fitil olabilir.
2 Yorum. Yeni Yorum
Doktorumun verdiği fitil iyi gelirmi vajinada ki kaşıntıya iyi gelirmi ismi gynomax
Yazdığınız ilaç vajinal kaşıntıya elbette iyi gelir. Ancak tekrarlayan kaşıntılarda muayene olmadan tekrar aynı ilacı kullanmayınız. Vajinal kaşıntının pek çok nedeni vardır.