Rahim sarkması ya da uterus prolapsusu kadınların özellikle gebelikleri sonrası yaşamaktan endişelendikleri bir durum olabilmektedir. Tedavisi elbette mümkün olmaktadır. Ancak rahim sarkmasından önce rahim hakkında genel bir bilgi edinmek doğru olacaktır.
Rahim yani tıptaki kullanılan ismi ile uterus, fazla hareket yeteneğine sahip olmayan bir üreme organıdır. Hiç doğum yapmayan kadınlarda büyüklüğü 5 ila 6 cm civarındadır. Doğum yapmış olan kişilerde ise 6 ila 7 cm civarında bir büyüklüğe sahip olduğunu söylemek mümkündür. Ucunda serviks denilen rahim ağzı, yanlarında boynuza benzetilen fallop tüpleri yer almaktadır. Armuta benzetilen bu yapı güçlü kaslardan oluşmaktadır. İçerisinde barındırdığı boş kısım ise rahim iç tabakası yani endometrium olarak adlandırılmaktadır. İşte kadınlardaki bu muazzam üreme organı farklı nedenlerden dolayı bulunduğu yapıda destek alamamaktadır. Böyle olunca da zaman içerisinde rahim düşmesi yani rahim sarkması olayı yaşanmakta ve tedavi gerektirmektedir.
Rahim sarkması tedavisi ise, ileri yaş ya da doğumlar nedeniyle sarkan rahmin yukarı asılması için yapılan cerrahi uygulamadır. Rahim sarkması veya rahim düşmesi özellikle orta yaş ve üzerindeki kadınlarda sık görülür. Rahim, kadın bedenindeki en hareketsiz bölgelerden biridir. Sabit durması için çevresinde yer alan bölgelere bağlar ve kaslarla bağlıdır fakat bu bağ ve kas dokuları zayıfladığında sarkarak, aşağı inebilir. Bu durum dışkılama sorunlarından, bel ve kasıkta ağrıya, sık sık idrara çıkıp idrar kaçırmaya kadar farklı şikâyetlere neden olabilir.
Rahim Sarkması Neden Olur
Rahim sarkmasının en yaygın nedeni olarak doğumlar gösterilmektedir. Özellikle orta yaşın üzerindeki dönemde vücuttaki tüm dokular güçsüzleşmeye başlar. Özellikle doğum yapan kadınlarda bu kaslar daha hızlı yıpranabilir. Pelvis kasları ve ligament denilen bağ dokuları zamanla rahime destek olmayı bırakmaktadır. Rahim bu durumda bulunduğu yerden aşağı kaymaya başlamaktadır. Çıkıntı yapabilmektedir. Bu şekilde rahim sarkma olayı başlamaktadır. Bu olay her yaştan kadında görülebilmektedir. Yaşam kalitesini kötü yönden etkileyen bir rahatsızlıktır. Sadece gebelik ve doğum nedeni değildir. Rahim sarkmasının yaygın nedenleri şu şekilde özetlenebilmektedir:
- Çoğul gebelikler
- Normal doğum yapmış olmak (Özellikle birden fazla normal doğum yapan kadınlarda sarkma riski de artar.)
- Aşırı kilo ve obezite
- Beden gücüyle, ağır kaldırarak çalışılan işler
- İri bebek doğumları
- Yaşın ilerlemesi
- Menopoza bağlı olarak östrojen azalması ve dokuların eski gücünü kaybetmesi
- Kronik kabızlık ve öksürük rahatsızlığı
Rahim Sarkması Nasıl Anlaşılır
Rahim sarkması durumu sadece belli bir yaşa veya tek bir sebebe bağlı değildir. İlerlemiş yaşlardaki kadınlarda da sıklıkla rastlanılan bir rahatsızlıktır. Bu nedenle rahim sarkması başlangıç aşamasındayken herhangi bir belirti vermeyebilir. Ancak zamanla idrar kaçırma ve ağrı şikâyetleri dâhil sosyal hayatı kötü yönde etkileyecek belirtiler göstermektedir. Sarkmanın kötü yönde ilerlememesi adına bilinmesi gereken noktalar vardır. Dikkat edildiği sürece erken tedavi ile sıkıntıdan daha kolay ve rahat bir şekilde kurtulmak mümkündür. Peki, rahim sarkması nasıl anlaşılır? Hangi noktalara dikkat edilmesi gerekmektedir?
- Normal olmayan vajinal kanamalar
- Cinsel ilişki sırasında yaşanan his değişimi ve ağrı
- İdrar tutamama, idrar yaparken zorlanma ve idrar kaçırma
- Bağırsak ile ilgili problemler
- Dışkılama sırasında yaşanılan sorunlar
- Vajinal akıntının artması
- Bel ve kasık ağrıları
- Özellikle daha ileri vakalarda vajina ağzında hissedilen dokular rahim sarkması belirtileridir.
Rahim Sarkması Tanısı Nasıl Konulur
Kişinin aile geçmişindeki rahim odaklı sıkıntılar çoksa, sigara alkol tüketimi varsa, fazla doğum gerçekleştirmişse, ileri yaştaysa, östrojen seviyesinde azalma varsa, pelvik tümörlere benzer durumlara sahipse rahim düşmesi yaşaması mümkündür. Özellikle bel kasık ağrıları, sık idrar kaçırma, vajinal kanamalar gibi belirtileri bulunuyorsa kişinin rahim sarkması için muayene olması gerekmektedir. Bu durumu yaşayan kadınların çoğu ne yazık ki rahatsızlığın farkında olmasına rağmen doktora söyleyememektedir. Ancak tanı konmada geç kalınmaması ve en ufak belirtilerde uzmana danışılması gerekmektedir.
Rahim sarkması için tanı kadın doğum uzmanları tarafından konmaktadır. Eğer sarkma ilk aşamalardaysa, rahim girişinden parça çıkışı olmayabilir. Bu nedenle kişi kendisi sarkmayı anlayamaz. Rahim sarkması muayene edilirken kişi jinekolojik muayene masasına alınır. Vajinal dudaklar aralanır ve sarkmanın durumu, derecesi net olarak anlaşılabilir. Gerekli durumlarda ultrason görüntülemelerinden yararlanılabilir.
Tanı esnasında doktor hastasından ıkınmasını isteyebilmektedir. Bu rahim sarkıklığının derecesini belli etmektedir. İdrar tutuyormuşçasına pelvik kasları sıkıldığında da kasların durumu hakkında bilgi edinilmektedir. Tüm incelemeler muayeneler sonrasında kadın doğum uzmanı tanıyı koyabilmektedir. Tanı neticesinde eksik ya da tam rahim sarkması olduğu anlaşılmaktadır.
Eksik rahim sarkması durumunda rahim çıkıntı yapmadan yer değiştirmektedir. Tam rahim sarkması durumunda, rahim artık vajinal bölgeden çıkmaya başlamaktadır.
Rahim Sarkması Tedavisi
Rahim düşmesi çoğunlukla fazla sayıda doğum yapmış, genetik yatkınlığı da olan kadınlarda görülebilmektedir. Elbette belli bir yaşı veya nedeni bulunmamaktadır. Yine de sarkmanın ilerlemesi ile başlarda kişi rahatsız olmasa bile hayatını kötü yönde etkileyecek duruma dönüşebilmektedir. Bu da tedavi yöntemlerine hastayı itmektedir.
Rahim sarkması durumu mutlaka cerrahi bir işlem gerektirmez. Cerrahi olmayan yöntemlerle de çözüm sunulabilmektedir. Rahim sarkması olan hastaların büyük çoğunluğunda ciddi şikâyetler söz konusu değildir. Gündelik yaşantıda yapılan birkaç değişiklik ile bu durumun ilerlemesi kontrol altına alınabilir. Aşırı kilolu hastalarda kilo vermek sarkmanın engellenmesine yardımcı olur. Ayrıca ağır kaldırmaktan kaçınmak ve kronik öksürük, kabızlık gibi rahatsızlıkların tedavi edilmesi de sarkmanın ilerlemesini durdurabilir. Bu süreçte pelvik kasları güçlendirerek, sarkmanın daha rahatsız edici boyutlara ulaşması da engellenmiş olur.
Rahim sarkması sorunu olan hastaların yaklaşık %20’sinde ise cerrahi tedavi gerekebilir. Bu hastalarda genellikle rahim dokusu vajina dışarısına çıkar. Sosyal ve gündelik hayatı, iş hayatını, cinsel hayatı kötü yönde etkileyen bir durumdur. Durumun bu kadar ilerlemesine olanak tanınmaması gerekmektedir. Bu nedenle rahatsızlıklar ve belirtiler ufak ufak kendisini göstermeye başladığında mutlaka doktora danışılmalı ve utanılacak bir durum olmadığı unutulmamalıdır.
Rahim Sarkması Ameliyatı
Pelvik organ sarkması da denilen rahim sarkması, rahmi tutan kas ve dokuların zayıflaması ve rahmin desteklenmemesi ile oluşmaktadır. Birden fazla nedenden meydana gelebilmektedir. Birden fazla doğum yapmış kadınların üçte birinde karşılaşılan bir durumdur. Hayatı kötü yönde etkilemesi durumlarında ameliyat söz konusu olabilmektedir.
İleri yaşlardaki hastalarda rahim sarkması çoğunlukla ameliyat ile tedavi edilir. Özellikle menopoz sonrası bir dönem ise ve ileri bir aşamada ise rahim sarkması ameliyatı uygulanır. Daha erken yaşlarda ilerlememiş durumlarda farklı tedavi yöntemleri uygulanmaktadır. Ancak yaş fark etmeksizin rahim sarkmasında ameliyat sıklıkla yapılmaktadır.
Rahim sarkması ameliyatlarında ise genellikle iki farklı yöntem tercih edilebilir. Eğer kişi genç yaşlarda ve gebelik düşünmüyorsa ya da daha ileri yaşlarda ise rahim tamamen alınabilir. İkinci yöntem ise rahim çevresindeki deforme olmuş dokuları sağlıklı dokularla değiştirmektir. Rahim alınmadığı sürece kişi sosyal hayatına dönmesinin ardından gebeliği düşünebilmektedir. Ancak önemli nokta erken dönemde bir uzmana başvurulur ve tanı konursa rahmin alınmasına da gerek kalmayabilir.
Rahim Sarkmasını Engellemek Mümkün Mü
Rahim sarkmasının oluşmasını tamamen engellemek mümkün değildir. Ancak sarkmanın ilerleyişini yavaşlatmak mümkündür. Özellikle rahim sarkması için risk grubunda olan kişiler, yaşam şeklinde yapacakları değişikliklerle sarkmanın oluşmasını geciktirebilirler.
- Aşırı kilo almaktan kaçınmak, ideal kiloyu korumak
- Rahim sarkmasına sebep olan durumlardan olan kasların güçlendirilmesi
- Ağır kaldırmaktan kaçınmak
- Kabızlık ve öksürük durumlarının uzun sürmeden giderilmesi
Kegel Egzersizi ve Rahim Sarkması
Tıp literatründeki ismi ile uterus prolapsusu ya da rahim sarkması bulunduğu yapıdaki kaslar tarafından artık desteklenemeyen rahmin aşağı doğru kayması durumudur. Pek çok farklı nedenden dolayı olmakta ve son derece rahatsız edici hale gelene kadar da belirtileri bulunmaktadır. En ağır ve kötü etkisi vajinal açıklıktan dışarı doğru sarkması durumudur. Ne yazık ki ameliyatlık hale gelmiş derecede bir durumdur. Kadınların özellikle ailesinde varsa, sürekli ağır kaldırıyorsa, alkol sigara kullanımı varsa, fazla sayıda doğum yapmış ise bu durumu yaşama oranları oldukça yüksektir.
Doku temizlemesi veya kişinin durumuna, yaşına, gebelik durumu isteyip istememesine göre rahim alınması ile cerrahi işlemler gibi tedavileri mümkündür. Ancak henüz genç yaştaki kadınlar ve özellikle tekrar gebelik düşünenler adına kegel egzersiziyle rahim sarkmasının önüne geçmek mümkün olmaktadır. Bu egzersiz ile pelvik kasları güçlendirilmekte ve rahmin desteği kesilmemektedir. Rahim düşmesi önlenebilmektedir.
Bu egzersiz evde yapılabilmekte fakat ilk olarak işin uzmanından da öğrenilebilmektedir. Egzersizin temeli ise pelvik kaslarının 5 saniye sıkılıp 5 saniye kadar gevşetilmesine dayanmaktadır. Zor geldiği durumlarda 2 saniyeden başlanıp daha sonraları 10 saniyeye kadar çıkabilmektedir. Her gün 10 defa ve 3 tekrar şeklinde yapılması ile sarkmanın önüne geçmek mümkündür.
Rahim Sarkması Tedavisi Fiyatları
Rahim sarkması, ilerlemiş vakalarda çok ciddi rahatsızlık vermezken yaşam konforunu da engellemez. Fakat doğum yapmış kadınlardan özellikle 40 yaş üstündekilerde bu durum ileri aşamaya kadar gelmiş olabilir. Böyle bir durumda da gündelik hayatı olumsuz etkileyecek bazı durumlar oluşabilir. Bunların başında da ciddi rahatsız veren ağrı ile beraber idrar kaçırma gelmektedir. Bu sebeple de mutlaka tedavi edilmesi gerekir. Fakat her hasta için uygulanan işlemler aynı değildir ve vakanın durumuna göre değişiklik gösterir. Bu sebeple de rahim sarkması tedavisi için net bir fiyat yoktur. Uzman doktorun tedavisi ile beraber netleşmektedir. Ameliyat fiyatları ortalama 40.000 TL – 75.000 TL arasında değişmektedir.
Rahim sarkması ile ilgili aklınıza takılan soruları altta bulunan yorumlar kısmından bana iletebilirsiniz. Rahim sarkması ameliyatı için doktorunuz ile irtibata geçebilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular
Hamilelikte Rahim Sarkması Olur mu
Gebelik sonrası, özellikle birden fazla doğum yapan ya da iri bir bebeğin dünyaya getirilmesi neticesinde rahim sarkmasına sıklıkla rastlanılmaktadır. Fakat bunun haricinde hamilelikte de rahim sarkması olayı yaşanabilmektedir. Rahim sarkmasına pek çok etken neden olabilmektedir. Hamilelik esnasında gebeliğin özellikle iri bebeklerde kasları ve bağları zayıflatması olasıdır. Hamilelik öncesi vücudun sağlık durumu zayıf ise, ailede bu durum önceden yaşanmışsa, hamilelik öncesi sigara alkol kullanımı olmuş ise hepsi rahmi tutan kasları zayıflatmaktadır.
Rahim Sarkması Kaç Yaşında Olur
Rahim sarkması ya da rahim düşmesi denilen olay hemen hemen her yaşta kadında görülebilmektedir. Yalnızca hiç doğum yapmamış bir kadında görülmeme olasılığı bulunmaktadır. Burada yaş konusu daha çok ilerlemiş ise fakat birden fazla gebelik, doğum gibi durumlar yaşanmışsa, geçmişe dair bu tarz bir öykü varsa daha sık düşünülmektedir. Bunun dışında doğum yapmış olan her kadında, diğer etkenlerin de bir araya gelmesi ile rahim sarkması her yaşta görülebilmektedir.
Rahim Sarkması Adeti Geciktirir mi
Rahim sarkması doğum yapan kadınlarda, ilerleyen yaş ve farklı faktörler dâhilinde sıklıkla görülebilmektedir. Rahim sarkması yaşayan bir kadının durumu başlangıçta ise, rahmi cerrahi bir operasyonla alınmamış ise adet görmeye, gebe kalmaya devam edebilmektedir. Tedaviler sonrası veya sarkmaya bağlı bir takım sıkıntı yaşanabilmektedir. Bunlar da hastanın yaşına ve sarkmanın durumuna göre değişmektedir. Ancak adet gecikmesinin bu sıkıntılar arasında yaşanmadığı bilinmektedir.